Problemy z lekiem Rhophylac 300. Problem dotyczy całej Polski

Pod koniec ubiegłego tygodnia do dziennikarza DZ zadzwonił ojciec jednej z pacjentek szpitala w Wodzisławiu Śl. U jego córki będącej w ciąży wystąpiło zagrożenie konfliktu serologicznego. W dużym skrócie, może on się pojawić, gdy matka ma krew z czynnikiem Rh-, a ojciec Rh+. Wtedy organizm przyszłej mamy postrzega jej własne dziecko jako coś obcego i atakuje je przeciwciałami (dziecko może posiadać tzw. antygen D odziedziczony po ojcu, a mama nie).

Konflikt może grozić wieloma powikłaniami, w tym największym nieszczęściem - śmiercią dziecka. Najwłaściwszą profilaktyką zapobiegającą konfliktowi serologicznemu jest podanie pomiędzy 28 a 30 tygodniem ciąży pierwszej dawki immunoglobuliny anty-D, kobietom, które nie wytworzyły przeciwciał anty-D oraz drugą do 72 godzin po porodzie. Od 1 stycznia 2018 roku w ramach świadczeń gwarantowanych podanie immunoglobuliny anty-RhD w czasie ciąży jest finansowane przez budżet państwa

Leku nie ma. Pacjencie, radź sobie sam

- Gdy występuje konflikt serologiczny, profilaktycznie po porodzie do 72 godzin podaje się immunoglobulinę anty –D. Dzięki niemu kobieta może bez większych obaw zajść w kolejną ciążę. Jeśli nie zostanie on podany w tym czasie, to najlepiej nie planować dziecka w ciągu najbliższych pięciu lat. Grozi to poważnymi powikłaniami dla dziecka. W szpitalu w Wodzisławiu Śl. tego leku nie było. Lekarz nie mógł nic zrobić, poza wypisaniem recepty na lek Rhophylac 300. Zrobił to w dobrej wierze, nie chciał ewentualnie blokować planów córce... Z tego co wiem, ten problem dotyczył większości szpitali na Śląsku, a być może w Polsce- tłumaczy mieszkaniec Wodzisławia Śląskiego (imię i nazwisko do wiadomości redakcji).

Jednak problemy dopiero miały się zacząć. Nasz rozmówca jeszcze tego samego wieczoru, kiedy otrzymał receptę od córki, obdzwonił większość dyżurujących aptek na Śląsku, a także w wielu miastach innych rejonów Polski. Odpowiedź w słuchawce zawsze była taka sama: "Leku nie mamy. Jest mała szansa, że gdziekolwiek pan go otrzyma...".

- Sytuacja była bardzo poważna. Liczyły się godziny. Szczęście w nieszczęściu, że córka nie była jedyną pacjentką z tym problemem. Wcześniej w tym samym szpitalu taki problem dotyczył innej kobiety. Usłyszeliśmy, że ten lek jest dostępny w Czechach. Za granicą w kilku aptekach także nas odprawiono z kwitkiem. Na koniec zostaliśmy pokierowani do szpitala w Ostrawie. Tam tuż przed zamknięciem szpitalnej apteki udało nam się otrzymać lek i pognaliśmy do szpitala. Swoją drogą w Polsce może on kosztować nawet 500 zł, a w Czechach zapłaciliśmy za niego nieco ponad 200 zł. Ponadto dowiedzieliśmy się, że wodzisławski szpital tego leku nie ma, ale posiada go inna lecznica na Śląsku. Jednak z tego, co usłyszeliśmy, placówki nie mogą sobie przekazywać leków... - przyznaje nasz rozmówca.

Dodaje, że tuż po porodzie jego córki ten sam problem miała kolejna pacjentka wodzisławskiego szpitala. Jej również lekarz miał wypisać receptę. Do czeskiej apteki skierował jej rodzinę wspomniany mieszkaniec Wodzisławia Śl.

Co na to wodzisławski szpital?

O sprawę zapytaliśmy dyrekcję wodzisławskiego szpitala. Usłyszeliśmy, że już 19 października z powodu problemów z dostępnością leków zawierających ludzkie immunoglobuliny Konsultant Krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii zalecił, aby nie podawać profilaktycznie immunoglobuliny pomiędzy 28 i 30 tygodniem ciąży (zmniejsza wystąpienie konfliktu serologicznego od 0,04 do 0,5 proc.). Dodał, że największe znaczenie ma podawanie immunoglobuliny zaraz po porodzie lub po poronieniu.

- W związku z ogólnopolskim brakiem dostępności w hurtowniach farmaceutycznych immunoglobuliny, dyrekcja szpitala zwróciła się do Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia o pilne wskazanie sposobu i źródła zaopatrywania się przez szpital w wymieniony lek - mówi Sławomir Graboń, rzecznik szpitala w Wodzisławiu Śl.

W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia poinformowało, iż wydało jednej z hurtowni farmaceutycznej działającej w Polsce, zgodę na sprowadzenie z zagranicy 10 tysięcy ampułek immunoglobuliny anty D. Według zapowiedzi lek miał być już dostępny na początku listopada w polskich aptekach.

Od dyrekcji szpitala chcieliśmy się jeszcze dowiedzieć czy w chwili gdy leku brakuje w szpitalu, to wypisywanie recepty przez lekarza jest normalną praktyką. Zapytaliśmy też, czy możliwe jest sprowadzenie leku z innego szpitala, w przypadku gdy inna placówka go posiada. Nie dowiedzieliśmy się również, do kogo ma się zwrócić pacjent o zwrot poniesionych kosztów. Na żadne z tych pytań nie otrzymaliśmy odpowiedzi (nigdzie nas też nie skierowano).

Ministerstwo: "Lek będzie dostępny w tym tygodniu"

W sprawie również zwróciliśmy się do resortu zdrowia.

- Według danych uzyskanych od dystrybutora leku (red.Rhophylac 300) firmy Imed Rhophylac, lek jest dystrybuowany od dnia dzisiejszego (odpowiedź z dnia 14.11), produkt znajduje się również w sprzedaży w Centrali Farmaceutycznej Cefarm. 22 października 2018 r. minister zdrowia wydał zgodę dla hurtowni farmaceutycznej Salus na sprowadzenie z zagranicy immunoglobuliny anty –D, ponadto 9 listopada wydał zgodę dla hurtowni farmaceutycznej Genesis Pharma na sprowadzenie z zagranicy immunoglobuliny anty –D - Rhophylac. Produkt jest w trakcie sprowadzania z zagranicy, w tym tygodniu będzie dostępny w Polsce - odpisał Krzysztof Jakubiak, dyrektor Biura Prasy i Promocji w Ministerstwie Zdrowia.

Ministerstwo Zdrowia (podobnie jak wodzisławski szpital) nie odpowiedziało na kilka innych zadanych przez redakcję pytań. W resorcie również chcieliśmy się dowiedzieć czy w chwili, gdy leku w szpitalu brakuje, to wypisywanie recepty przez lekarza jest normalną praktyką. Zapytaliśmy też, czy możliwe jest sprowadzenie leku z innego szpitala, w przypadku gdy inna placówka go posiada. Nie dowiedzieliśmy się również do kogo ma się zwrócić pacjent o zwrot poniesionych kosztów. Zapytaliśmy też o różnicę cen leku sprzedawanego w Polsce oraz Czechach.

Na żadne z tych pytań nie otrzymaliśmy odpowiedzi (nigdzie nas też nie skierowano).

- Rozumiem intencję lekarza, który chciał zwyczajnie pomóc kobiecie. Jednak trzeba pamiętać, że pacjentka w związku z konfliktem serologicznym już i tak jest w trudnej sytuacji. W związku z ograniczonym dostępem do leku, jego poszukiwania wiążą się z dodatkowym stresem - usłyszeliśmy od jednego z pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia.