Analizy NFZ wskazują, że liczba pacjentów cierpiących na ten nowotwór rośnie. W ubiegłym roku w Małopolsce z jego powodu leczyło się blisko 3,3 tys. osób, w 2015 r. takich chorych było o tysiąc mniej. Lekarze podkreślają, że wcześnie wykryty czerniak daje blisko 100 proc. szans na wyleczenie. Z Krajowego Rejestru Nowotworów wynika jednak, że tylko w 2021 r. z jego powodu zmarło 1,2 tys. osób, w tym 113 Małopolan.
Kiedy się nie opalać?
Pierwsze słoneczne dni to dobra okazja, by przypomnieć sobie, że w przypadku tej choroby mamy możliwość naprawdę prostej samokontroli.
Na ryzyko rozwoju czerniaka wpływ ma przede wszystkim niewidzialne promieniowanie ultrafioletowe (UV), na które jesteśmy narażeni w kontakcie ze słońcem. Zdrowa kąpiel słoneczna dostarcza organizmowi witaminy D i wzmacnia odporność. W okresie letnim wystarczy jednak, by trwała 10-15 minut. Jej wydłużanie nie pomaga w powstawaniu większej ilości witaminy, może za to prowadzić do oparzeń i uszkadzania komórek skóry, a w konsekwencji także rozwoju nowotworu.
Opalania należy unikać szczególnie w godz. 11-16, kremy z filtrami stosować przez cały rok - także zimą czy wiosną, głowę chronić czapką, a oczy okularami przeciwsłonecznymi z filtrem UV. Ryzyko rozwoju czerniaka zwiększają także częste wizyty w solarium. U osób, które korzystają z solarium częściej niż raz w miesiącu, wzrasta ono o 55 proc. Tego rodzaju opalanie jest szczególnie niebezpieczne w okresie jesienno-zimowym, gdy skóra jest nieprzygotowana na silne promieniowanie ultrafioletowe.
ABCDE samokontroli znamion
Szansę, by nie przegapić rozwijającej się choroby, daje regularna samokontrola skóry - systematyczne sprawdzanie, czy na jej powierzchni nie pojawiły się żadne nowe, podejrzane zmiany albo te już istniejące nie wyglądają inaczej. Pomoże w tym reguła ABCDE, określająca cechy charakterystyczne dla czerniaka:
- A - asymetria znamienia;
- B - brzegi poszarpane, nierównomierne;
- C - czerwony, czarny lub niejednorodny kolor;
- D - duży rozmiar - średnica powyżej 6 mm;
- E - ewolucja - postępujące zmiany w znamieniu.
Ze znamionami, które budzą niepokój, ulegają zmianie, należy zgłosić się do lekarza. Do poradni dermatologicznych potrzebne jest skierowanie, które może wystawić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. W Małopolsce działa 67 gabinetów dermatologicznych, które mają podpisaną umowę z NFZ.
Leczenie czerniaka obejmuje m.in. zabiegi operacyjne oraz terapie lekowe. W przypadku zmian zlokalizowanych w oku Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje radioterapię protonową. Za jej przeprowadzanie odpowiada krakowski Szpital Uniwersytecki. W ubiegłym roku z tej metody leczenia skorzystało 25 osób.
Program lekowy dla pacjentów z czerniakiem skóry lub błon śluzowych w Małopolsce realizują cztery szpitale:
- Szpital Uniwersytecki w Krakowie,
- Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie
- Państwowy Instytut Badawczy - Oddział w Krakowie, - Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie,
- Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza w Tarnowie.
W ubiegłym roku włączono do niego 284 chorych, a za ich terapię małopolski NFZ zapłacił ponad 41 mln zł.
Znamy sondażowe wyniki wyborów do PE. Wygrywa Koalicja Obywatelska
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
