Rozmowa z senator Rzeczpospolitej Polskiej Ewą Gawędą o uchwale upamiętniającej 340. rocznicę Bitwy Pod Wiedniem

Pani senator, Senat Rzeczpospolitej Polskiej jednogłośnie upamiętnił uchwałą 340. rocznicę Bitwy Pod Wiedniem, zwaną również Odsieczą Wiedeńską, która była kluczowym momentem w dziejach Europy i cywilizacji chrześcijańskiej. Inicjatorką przyjęcia tego bardzo ważnego dokumentu jest senator z ziemi wodzisławsko – raciborsko – jastrzębsko żorskiej, Ewa Gawęda. Dlaczego Pani wystąpiła z tym projektem?

Dlatego, że to bardzo ważna rocznica dla nas Polaków. Król Jan III Sobieski jest naszym wielkim autorytetem i samo wydarzenie jest niesamowite, które miało miejsce 340 lat temu. Wtedy nasz król, wódz państwa polskiego zwyciężył pod Wiedniem z wojskami Imperium Ottomańskiego. Dzięki temu, mamy teraz wolną Europę i trzeba o tym pamiętać.

Ten fakt historyczny z pewnością stanowił poważny krok prowadzący do późniejszego zjednoczenie Europy. I w związku z tym, czy nie powinniśmy częściej pamiętać o dziele Jana III Sobieskiego, który przyszedł z odsieczą Zachodowi?

To prawda, uważam że to odpowiedni moment, by właśnie teraz przypominać Europie m,in. Niemcom, co zdarzyło się 340 lat temu i co Polacy zrobili wtedy dla Europy. Przeczytam fragment tekstu, którego autorem jest świadek tamtych wydarzeń – Jan Chryzostom Pasek, marszałek sejmiku i kronikarz epoki, który zapisał w „Pamiętnikach”: „Polacy są zbawcami Niemiec, bo to rzecz pewna, że już by był Wiedeń 3 dni więcej nie wytrzymał, który, gdyby był zginął, zginęłyby wszystkie kraje cesarstwa, a następnie i drugie chrześcijańskie państwa. A tak o znaczeniu odsieczy wiedeńskiej mówił 13 września 1983 r. Ojciec Święty Jan Paweł II: „Pragnę podkreślić znaczenie tej chwili, wspominając zwycięstwo oręża i koalicji państw europejskich pod wodzą naszego króla Jana III Sobieskiego. Budzi ten moment wiele refleksji, bowiem chodzi o wydarzenie, które ocaliło kulturę i chrześcijaństwo Europy, wpisując się głęboko w jej dzieje, zdecydowało o jej losie”.

Wiele lat później, o znaczeniu Odsieczy Wiedeńskiej przypominał Ojciec Święty Jan Paweł II. Jego słowa również wybrzmiały w wystąpienia Pani senator w senacie…

Dokładnie tak. Nasz papież z Polski, wielki autorytet też podkreślał, jak ważna była to bitwa, i jak warto o niej pamiętać i czcić to wydarzenie. Senat, w swojej uchwale kłania się wszystkim, którzy zajmują się upamiętnieniem Bitwy Pod Wiedniem. Szkołom nadawane są imiona Jana III Sobieskiego, sadzone są drzewa – lipy, czy po prostu przypominanie o wiktorii wiedeńskiej.

Myślę, że również bardzo ważne jest to, że senatorzy bardzo różnych opcji politycznych przyjęli uchwałę jednomyślnie. Jak Pani ich wszystkich przekonała do tej uchwały?

Bardzo się cieszę, że wszyscy jednogłośnie byli „za”. Chciałabym podkreślić, że czasem w uchwałach ważnych dla całego kraju, izba wyższa polskiego parlamentu stoi poza wszelkimi podziałami. I tak się stało tym razem, z czego bardzo się cieszę.

Wrócę jeszcze do zagrożeń, które z końcem XVIII wieku były ze strony Imperium Ottomańskiego olbrzymie. Gdyby armia wezyra Kara Mustafy zwyciężyła sojusznicze wojska pod wodzą polskiego króla Jana III Sobieskiego, istnienie zachodnioeuropejskiej cywilizacji stanęłoby pod znakiem zapytania… Czy Pani senator widzi tu jakieś przełożenie z tamtych czasów do czasów współczesnych?

Panie redaktorze, historia lubi się powtarzać. Niedawno jeszcze gorącym tematem była zapora na granicy polsko – białoruskiej. Uchodźcy, zupełnie odmienni kulturowo, chcieli nielegalnie przedrzeć się przez granicę do Polski. Zapora powstała, nie pozwoliliśmy na to, by fala emigrantów weszła do naszego kraju. Jesteśmy gotowi pomóc im, ale na terenie ich państw. Absolutnie nie zgadzamy się z narracją naszej opozycji, która mówiła, że nie chcemy im pomóc. Polacy chcą pomagać, co udowodniliśmy, przyjmując na czas wojny wszystkich uchodźców z Ukrainy. Jeśli chodzi, o ludzi z granicy polsko – białoruskiej, widzieliśmy, że to nie do końca są biedne kobiety z dziećmi, ale głównie zdrowi, dorośli mężczyźni. Widzieliśmy zagrożenie dla naszego państwa. Jak wybuchał wojna na Ukrainie, przyjechali do nas głównie kobiety, dzieci i osoby starsze. Mężczyźni wracali do swojego kraju, by o niego walczyć. Państwo polskie, uważam, że bardzo dobrze zadziałało. Postawiło zaporę i uregulowało to, kto i w jakim celu przychodzi do naszego kraju. Jak wybuchła wojna na Ukrainie, wiemy dziś, że było to bardzo dobre i skuteczne działanie państwa polskiego.

Pani senator, jakie rezultaty może przynieść uchwała upamiętniająca zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem, której jest Pani inicjatorką?

Mam nadzieję, że w ślad za tym, co zrobiła izba wyższa parlamentu, pójdą samorządy lokalne. Poprzez upamiętnienie tego wydarzenia przekażą wiedzę o znaczeniu Odsieczy Wiedeńskiej, przede wszystkim młodzieży i dzieciom. Pokażą i przypomną tym samym, co wówczas państwo polskie zrobiło dla Europy jak się zachowało... Co Europa robi teraz dla nas? Proszę to porównać, zastanowić się i zadać sobie pytania. Mam nadzieję, że uchwały takie, jak nasza senacka o Bitwie pod Wiedniem wzruszą właśnie dyskusję na ten temat. Porównanie tego, co było wtedy i co my zrobiliśmy na czele z naszym wodzem Janem III Sobieskim, a co teraz Europa robi w stosunku do nas, choćby blokując środki unijne...

Takie uchwały są potrzebne?

Uważam, że tak. Dlatego się tym zajęłam i udało mi się doprowadzić do jej przyjęcia ponad wszelkimi podziałami politycznymi.

Rozmawiał: Ireneusz Stajer