Tydzień zimna w Mieście Nauki w Katowicach. Miasto opanowały kosmiczne eksperymenty i warsztaty z ciekłym azotem

Eksperymenty z udziałem ciekłego azotu stały się jedną z atrakcji tygodnia zimna, który właśnie odbywa się w Katowicach. W trakcie wydarzenia, naukowcy odpowiadają na pytania co skrywają lodowce i wskazują, co nam mówią ślady zachowane dzięki niskim temperaturom.

- Podczas pierwszego tygodnia, który jest "tygodniem zimna" wykonujemy eksperymenty z udziałem ciekłego azotu, które przeznaczone są dla uczniów, przyjeżdżających do nas z pobliskich szkół. Sami mogą się przekonać i poczuć na własnej skórze ciekły azot - mówiła dr inż. Anna Szeremeta, Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Jak z kolei zaznaczał dr Michał Pilch, wydarzenie ma na celu przełamywanie barier w pokonywaniu lęku przed zimnem.

- Razem z młodzieżą przełamujemy bariery w pokonywaniu lęku przed zimnem. Wykorzystaliśmy do tego prawie -200 st. C, by młodzież zobaczyła, gdzie może spotkać na swojej drodze ciekły azot. Przełamujemy stereotypy, pokonujemy własne bariery i organoleptycznie, wspólnie wyciągamy wnioski, z tego co razem tutaj bezpiecznie odgrywamy - podkreślał dr Michał Pilch, z Instytutu Fizyki UŚ w Katowicach.

Uczestnicy wydarzeń w ramach Tygodnia zimna mają możliwość zapoznawania się z szeroko pojmowanym zagadnieniem zimna i niskich temperatur, z którymi mamy do czynienia zarówno w nauce jak i w życiu codziennym. Poruszane są między innymi tematy z zakresu medycyny, biologii, fizyki, geografii, inżynierii, kryminalistyki czy gastronomii.

- Wyruszamy w kosmos, przeniesiemy się również do skali molekularnej, atomowej a nawet cząstek elementarnych, aby sprawdzić, jakie panują tam temperatury. Poznamy fakty i mity dotyczące zimna i jego wpływu na otoczenie i organizmy żywe. Sprawdzimy, jak niską temperaturę jest w stanie wytrzymać człowiek - informuje Uniwersytet Śląski w Katowicach.

I tak też było podczas pierwszych dni wydarzenia, gdy młodzież mogła nie tylko zapoznać się z ciekłym azotem, ale i dowiedzieć się czy zimno leczy oraz czy wypełniony gorącymi gwiazdami kosmos może być zimny.

Ciekły azot, który jest jedną z atrakcji wydarzenia ma różnorodne zastosowania, m.in. w przechowywaniu komórek i tkanek biologicznych, schładzaniu i mrożeniu produktów spożywczych, produkcji elektroniki, chłodzeniu w nauce i badaniach, przemyśle metalurgicznym, astronautyce, rozpraszaniu gazów oraz w kuchni molekularnej. Jest wykorzystywany do hartowania metali, jako paliwo rakietowe, do chłodzenia przyrządów naukowych i w procesach produkcyjnych.

W gastronomii ciekły azot jest czasem używany do szybkiego schładzania potraw, tworzenia aerozoli lub przygotowywania innowacyjnych dań w ramach kuchni molekularnej. Ciekły azot jest czasem stosowany także jako paliwo rakietowe lub składnik mieszanki paliwowej w silnikach rakietowych. Ciekły azot może być używany do hartowania metali i stopów. Proces ten, znany jako hartowanie ciekłym azotem, może poprawić właściwości mechaniczne materiałów. Jednak ze względu na bardzo niską temperaturę, jego obsługa wymaga specjalnych środków ostrożności.

W czwartek 4 stycznia, odbędą się warsztaty z literatury „Czytanie lodu. Laboratorium lektury”. Podczas warsztatów będzie można ćwiczyć uważność i wrażliwość tak, aby wsłuchując się w dźwięki topniejących lodowców, zrozumieć sens i społeczne znaczenie organizowanych na Północy ich pochówków. Tego dnia, odbędzie się również wykład z pokazami eksperymentów z fizyki „Niskie temperatury”. Znów będzie można okiełznać ciekły azot oraz poznać czym jest kuchnia molekularna.

Z kolei w piątek 5 stycznia, na Wydziale Nauk Przyrodniczych w Sosnowcu odbędą się wykłady i warsztaty z polarnikami oraz wybitnymi badaczami polarnymi. Zaplanowano także wykład o zimowych zagrożeniach w górach, wykład o zimnie w medycynie oraz życiu w niskich temperaturach.

W sobotę 6 stycznia, odbędą się seanse filmowe z zimnem w tle. O godzinie 10., rozpocznie się spacer po Lasach Murckowskich, by podążać szlakami zwierząt i szukać śladów ich obecności. Ostatniego dnia, czyli w niedzielę 7 stycznia, opanowana zostanie Dolina Trzech Stawów, gdzie odbędzie się wspólne morsowanie, pokazy Ratownictwa Wodnego i Lądowego, a także pokaz zachowania organizmu w trakcie przebywania w zimnej wodzie.

Podczas tygodnia zimna, wydarzeń będzie jednak znacznie więcej. Szczegółowy harmonogram wydarzeń dostępny jest na stronie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.