Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Leki na cukrzycę to większe zagrożenie stwardnieniem rozsianym u osób po 45. roku życia. Dotyczy to terapii insuliną i zwłaszcza kobiet

Anna Rokicka-Żuk
Anna Rokicka-Żuk
Zmiany związane z rozwojem stwardnienia rozsianego wykrywa się przede wszystkim na bazie badania obrazowego mózgu za pomocą rezonansu magnetycznego.
Zmiany związane z rozwojem stwardnienia rozsianego wykrywa się przede wszystkim na bazie badania obrazowego mózgu za pomocą rezonansu magnetycznego. sudok1/123RF
Leki na cukrzycę obniżają poziom glukozy we krwi, co ma ochronne działanie dla mózgu. Naukowcy chcieli zbadać, czy oprócz demencji dotyczy to również stwardnienia rozsianego. O ile dla młodszych osób rzeczywiście potwierdzono taką zbieżność, to dla tych po 45. roku życia odnotowano jednak niepokojący trend związany z terapią insuliną. Dotyczył zwłaszcza kobiet. Zobacz, co wykazały wyniki nowych badań.

Spis treści

Stwardnienie rozsiane i cukrzyca – wspólny mianownik to autoagresja

Stwardnienie rozsiane to choroba neurologiczna o podłożu autoimmunologicznym i często nieprzewidywalnym przebiegu. Atakuje centralny układ nerwowy, tj. mózg i rdzeń kręgowy, prowadząc do głębokiej niepełnosprawności fizycznej i psychicznej. Oznaczane jako MS (ang. multiple sclerosis), schorzenie występuje ok. dwóch razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

W grupie wiekowej do 45 lat najczęściej diagnozowany jest jego podtyp o nazwie RRMS. To rzutowo-remisyjna postać SM, którą charakteryzują nagłe i ostre ataki choroby, przeplatane okresami remisji. Dotyczy ok. 87 proc. osób z MS w wieku 20-40 lat.

Istnieje też jednak późna postać choroby – stwardnienie rozsiane o późnym początku (late onset multiple sclerosis, LOMS), która jest diagnozowana po 50. roku życia i dotyczy 2,7‌- ‌12 proc. pacjentów z MS. Jest mniej poznana niż typ występujący u młodych osób, gdyż wcześniej uznawano stwardnienie rozsiane za schorzenie ograniczone do tej właśnie grupy.

Jak wykazano wcześniej w badaniu duńskim, liczba zachorowań na MS wśród kobiet zwiększyła się dwukrotnie w pierwszym dziesięcioleciu XXI w. w porównaniu z latami 50. XX w., podczas gdy wśród mężczyzn wzrosła w mniejszym stopniu. W tym samym okresie występowanie LOMS wśród kobiet stało się 4,3 razy częstsze, a wśród mężczyzn – 2,72 razy.

Naukowcy coraz wnikliwiej badają związek stwardnienia rozsianego z chorobami metabolicznymi jako wspólnym czynnikiem rozwoju procesów autoimmunologicznych, tj. z autoagresji. Mowa o nich, gdy mechanizmy obronne organizmu są błędnie skierowane w jego własne elementy.

Leczenie cukrzycy dla ochrony mózgu

Jedną z analizowanych kwestii jest pytanie o wpływ terapii przeciwcukrzycowych, w tym podawania insuliny, na występowanie MS. Ich działanie polega na obniżaniu poziomu glukozy we krwi (inaczej glikemii), by zapobiegać sytuacji, gdy jest on niebezpiecznie wysoki. Nazywany jest wtedy hiperglikemią, a leki – przeciwhiperglikemicznymi. Poszukiwaniem odpowiedzi na nie zajęli się badacze z Uniwersytetu Arizońskiego.

– Wcześniejsze badania wykazały neuroprotekcyjny wpływ leków przeciwhiperglikemicznych w przypadku choroby Alzheimera i innych pokrewnych typach demencji – powiedziała główna autorka badania dr Kathleen Rodgers said. – Chcieliśmy zbadać lepiej różnice dotyczące wieku i płci, zwłaszcza między mężczyznami i kobietami poniżej 45. roku życia chorymi na cukrzycę.

W badaniu wykorzystano dane z amerykańskiej bazy ubezpieczeń, które obejmowały 151 milionów osób. Na ich podstawie zidentyfikowano 5 mln pacjentów z rozpoznaną cukrzycą typu 2 i stwardnieniem rozsianym w młodym lub starszym wieku. Naukowcy podzielili ich na dwie grypy – pacjentów zdiagnozowanych jako cukrzyków przed oraz po ukończeniu 45. roku życia.

Po wykonaniu analizy wyników badacze zaobserwowali różnice w działaniu terapii przeciwhiperglikemicznej w zależności od wieku. Wykazano, że u osób poniżej 45. roku życia leczenie cukrzycy wiązało się z rzadszymi diagnozami stwardnienia rozsianego. Teza o ochronnym działaniu terapii na mózg okazała się prawdziwa.

Leki na cukrzycę mogą zwiększać zagrożenie stwardnieniem rozsianym

Ryzyko rozwoju stwardnienia rozsianego pod wpływem terapii cukrzycy nie zmalało u osób powyżej 45. roku życia, a wręcz wzrosło. Leki przeciwhiperglikemiczne okazały się zwiększać częstotliwość zachorowań na stwardnienie rozsiane u obu płci.

W tej grupie wiekowej istotne ryzyko wiązało się z przyjmowaniem insuliny – było ono znacznie wyższe u kobiet, natomiast w mniejszym, choć istotnym stopniu, dotyczyło mężczyzn. Ten rodzaj terapii jest zwykle warunkowany cięższą postacią cukrzycy.

Skąd te różnice? Wynikać mogą z czynników związanych z kobiecą menopauzą, które wpływają na funkcjonowanie układu immunologicznego. U pań działa on o wiele silniej niż u mężczyzn, co wynika z gospodarki hormonalnej – skąd też większa skłonność do rozwoju chorób z autoagresji. Wraz ze spadkiem poziomu estrogenów w organizmie kobiety następuje wzrost produkcji prozapalnych cytokin, takich jak interleukiny 6 i 8 oraz czynnik TNF, a także zmiany w liczebności i aktywności limfocytów. Dochodzi do rozwoju chronicznego stanu zapalnego o niskim natężeniu, kryzysu bioenergetycznego w mózgu i rozkładu jego białej materii. Procesy te pogłębiają stres oksydacyjny i zaburzenia wywołane cukrzycą, jednak nasilanie się ich pod wpływem leków to kwestia niepokojąca i wymagająca dalszych badań.

– Nasze odkrycia poświadczają potrzebę stworzenia precyzyjnie działających terapii w profilaktyce stwardnienia rozsianego w takich wrażliwych populacjach – podsumowała dr Rodgers.

Wyniki badania nie dowodzą, że leczenie cukrzycy insuliną powoduje rozwój stwardnienia rozsianego, a obserwowana jest zbieżność tych kwestii. Pacjenci powinni kontynuować leczenie, a w razie wątpliwości – skonsultować się ze swoim lekarzem diabetologiem. Jeżeli mają więcej niż 45 lat, powinni być wyczuleni na pierwsze objawy MS i w razie wskazań lekarza – wykonać odpowiednie badania. Pierwszym z nich jest rezonans magnetyczny mózgu.

Źródło: New study identifies connection between diabetes medications, multiple sclerosis Science Daily

Cukier pod kontrolą

Dodaj firmę
Logo firmy Ministerstwo Zdrowia
Warszawa, ul. Miodowa 15
Autopromocja
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na wodzislawslaski.naszemiasto.pl Nasze Miasto