Polski Alarm Smogowy podsumował wyniki pomiarów jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za ostatni rok. Tym razem liderem pod względem stężeń rakotwórczego benzo(a)pirenu jest Nowy Targ w woj. małopolskim (1800 proc. normy). O wiele lepszych warunków do oddychania nie mają mieszkańcy Śląska, w tym powiatu wodzisławskiego.
Z opublikowanego rankingu wynika interesujący wiosek: w Polsce najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. W minionym roku niechlubnym rekordzistą jest Pszczyna – miasto o największej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalne normy. W tym mieście liczba dni smogowych była prawie czterokrotnie większa od dopuszczalnej. Zaraz za Pszczyną, uplasował się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy dopuszczalnych przez prawo 35). Niewielki Godów (1922 mieszkańców) ma powietrze o wyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 niż uznawany za stolicę polskiego smogu Kraków czy stolica Śląska, Katowice.
Jednak wysokie stężenia pyłów w okresie grzewczym to niejedyny problem polskiego powietrza. W naszym kraju występują również najwyższe stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu spośród wszystkich państw unijnych. Rekordowy Nowy Targ przekracza dopuszczalną normę tej rakotwórczej substancji aż o 1800%! Nie lepiej jest w pozostałych miejscowościach: na drugim i trzecim miejscu znajdują się małopolska Sucha Beskidzka oraz śląski Rybnik ze stężeniem 13 krotnie przekraczającym dopuszczalną normę. W Żywcu znajdującym się na 14 pozycji wartości BaP stanowią 800% normy.
Polski Alarm Smogowy przeliczył stężenia wdychanego benzo(a)pirenu na ekwiwalent palonych papierosów. I tak mieszkańcy Nowego Targu „wypalają” w ten sposób aż 22 „papierosy” dziennie! Mieszkańcy Zakopanego i odwiedzający miasto turyści – 10 „papierosów” na dobę. W rankingu z powiatu wodzisławskiego najwyżej sklasyfikowany w tej kategorii - na 9 miejscu - jest Godów, gdzie liczba papierosów na dobę wynosi 11.
PAS wskazuje, dramatyczna sytuacja w małych i średnich miejscowościach wynika ze spalania węgla i drewna w „kopciuchach”, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad czterech milionach polskich domów. To właśnie emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84% rakotwórczego benzo(a)pirenu.
- Dlatego też wdrożenie sprawnego programu dopłat do wymiany „kopciuchów” powinno stanowić podstawowe antysmogowe działanie rządu. Niestety, Program Czyste Powietrze, który oferuje tego typu dopłaty, nie działa jak należy - informuje PAS.
Według wyliczeń od uruchomienia programu we wrześniu 2018 roku podpisano jedynie 35 tys. umów na wymianę kotłów, realizując około 1 proc. celu. Wniosek? Rząd musi również pilnie uruchomić wsparcie do wymiany kopciuchów w domach wielorodzinnych – obecnie mieszkańcy kamienic nie mogą skorzystać z dotacji na wymianę ogrzewania, a w wielu miejscowościach z czołówki rankingu znaczna ilość „kopciuchów” znajduje się właśnie w domach wielorodzinnych.
- Jakość powietrza w naszym kraju podczas sezonu grzewczego jest wciąż dramatyczna
– mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.
- Niestety, taka sytuacja jest powszechna nie tylko w dziesiątkach polskich miast i miasteczek, w których mierzona jest jakość powietrza, ale również w tysiącach tych, gdzie nie ma stacji pomiarowej. Nasz ranking nie służy temu by piętnować „rekordzistów” ponieważ jesteśmy przekonani, że podobnych miejscowości jest w Polsce tysiące, z tą tylko różnicą, że nikt nie mierzy tam jakości powietrza. – dodaje Guła.
Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo(a)pirenu w 2018 r. (wartość w ng/m3), norma: 1 ng/m3:
- Nowy Targ 18 (22 papierosy/dzień)
- Sucha Beskidzka 13 (16 papierosów/dzień)
- Rybnik 13 (16 papierosów/dzień)
- Nowa Ruda 11 (13 papierosów/dzień)
- Nowy Sącz 10 (12 papierosów/dzień)
- Tuchów 10 (12 papierosów/dzień
- Wschowa 10 (12 papierosów/dzień)
- Zdzieszowice 10 (12 papierosy/dzień)
- Godów 9 (11 papierosów/dzień)
- Pszczyna 9 (11 papierosów/dzień)
- Sulęcin 9 (11 papierosów/dzień)
- Zakopane 8 (10 papierosów/dzień)
- Oświęcim 8 (10 papierosów/dzień)
- Żywiec 8 (10 papierosów/dzień)
Miasta o najwyższym średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r. (wartość w ug/m3), norma: 40 ug/m3:
- Pszczyna - 55
- Rybnik - 51
- Myszków - 49
- Wodzisław Śląski - 48
- Nowy Targ - 47
- Żywiec - 47
- Godów - 46
- Zabrze - 45
- Żory - 45
- Oświęcim - 44
- Sucha Beskidzka - 44
- Lubań - 44
- Katowice - 43,5 (średnia ze stacji)
- Nowa Ruda - 43
- Kraków - 42,3 (średnia ze stacji)
Miasta o najwyższej liczbie dni z powietrzem przekraczającym dopuszczalną normę średniorocznym stężeniu pyłów PM10 w 2018 r.:
Dopuszczalna liczba dni - 35
- Pszczyna - 125
- Rybnik - 110
- Wodzisław Śląski - 110
- Nowa Ruda - 107
- Nowy Targ - 106
- Myszków - 105
- Zabrze - 103
- Sucha Beskidzka - 101
- Kraków - 96 (średnia ze stacji)
- Żory - 94
- Godów - 94
- Katowice - 93 (średnia ze stacji)
- Gliwice - 92
- Lubań - 92
- Oświęcim - 91
*Informacje o jakości powietrza w polskich miastach odnoszą się tylko do tych miejscowości, w których znajdują się stacje pomiarowe GIOŚ.
echodnia.eu W czerwcu wybory do Parlamentu Europejskiego
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?